Trouwen of samenwonen

Trouwen of samenwonen, het kan natuurlijk allebei. Samenwonen biedt meer vrijheid, maar trouwen heeft veel meer juridische, fiscale en financiële voordelen. Bedenk ook dat (wettelijk) samenwonen eenzijdig kan opgezegd worden. 

Als je trouwt, dan moet je een samenlevingsformule kiezen. Die formule zal ook bepalen hoe het zit met je eigendommen:

• Wettelijk stelsel (gewone stelsel als je geen contract afsluit bij de notaris): scheiding van goederen die voor het huwelijk zijn aangekocht en gemeenschap van aanwinsten.
• Stelsel van gemeenschap van goederen: alle goederen zijn gemeenschappelijk.
• Stelsel van scheiding van goederen: alle goederen zijn eigen.

Bij wettelijk of feitelijk samenwonen wordt alles beschouwd als eigen. Als je samen met je partner een woning koopt, worden jullie beiden als eigenaar beschouwd. Er is wel een verschil als één van beide partners zou overlijden:

• Als feitelijk samenwonende kan je, indien je partner overlijdt, niet eisen om in je huis te blijven wonen. De wettelijk erfgenamen zullen dan beslissen over het deel van je partner.
• Als je wettelijk samenwoont, ben je wel beschermd en erf je automatisch het vruchtgebruik van de gezinswoning.

• Als je getrouwd bent, erf je automatisch van elkaar. Je bent dan het best beschermd en betaalt het minst successierechten. 
• Voor wettelijk samenwonenden is het erfrecht beperkter. Zij krijgen bijvoorbeeld het vruchtgebruik van de woning, maar niet de volledige eigendom. Samenwonenden zijn in tegenstelling tot gehuwden ook geen beschermde erfgenaam. Een herroeping via testament is dan mogelijk, zelfs zonder dat men dat noodzakelijk van elkaar weet. Ze betalen wel even veel successierechten als getrouwden.
• Als je feitelijk samenwoont, erf je niet van elkaar. Wil je dat wel zo voorzien? Dan moet je een testament opstellen en rekening houden met de regels die op dat vlak gelden. Herroeping is ook bij feitelijk samenwonenden mogelijk. Bovendien betaal je dan ook het meest successierechten Vraag advies aan een notaris. 

• Als wettelijk samenwonenden of gehuwden moet je een gemeenschappelijke aangifte indienen. Vaak is dat fiscaal het meest voordelig. Wettelijk samenwonende of gehuwden kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van een huwelijksquotiënt. Omdat het inkomen dan verdeeld wordt over de beide partners, betaal je zo minder belastingen.
• Feitelijk samenwonenden moeten elk hun belastingbrief indienen.

Op het vlak van het pensioen is er vooral een verschil als de partners scheiden of als één van partners overlijdt:

• Feitelijk of wettelijk samenwonenden hebben geen recht op een pensioen op basis van het werk van hun partner als ze uit elkaar gaan. Als een getrouwd koppel scheidt, heeft de partner die tijdens het huwelijk minder verdiende recht op een pensioen als ‘echtgescheiden echtgenoot’. 
• Als bij een getrouwd koppel de partner overlijdt, heeft de weduwe(naar) recht op een overlevingspensioen. Dat is niet zo voor samenwonenden.