Wat te doen bij overlijden?

Bij een overlijden moet er heel wat gebeuren, niet makkelijk op zo’n moment. Om je te helpen, zetten we alle stappen op een rij.

1.    Verwittig een arts
Bij een overlijden moet er altijd een dokter gecontacteerd worden om het overlijden officieel vast te stellen. Zij of hij zal dan het overlijdensattest opstellen.

2.    Bel de begrafenisondernemer
De begrafenisondernemer zal het lichaam naar het rouwcentrum brengen. Ook de formaliteiten op het gemeentehuis, het overlijdensbericht, de uitvaartviering, de receptie, koffietafel of rouwmaaltijd enz. kan zij of hij regelen.

3.    Contacteer vrienden en familie
Familie en vrienden kunnen heel wat doen om je te ondersteunen. Geef hen ook de kans de overledene te groeten als ze dat wensen.

4.    Regel de aangifte bij de burgerlijke stand
Meestal zal de begrafenisondernemer de aangifte doen. Je kan ook zelf langsgaan bij de dienst Burgerlijke Stand in de gemeente van overlijden. Neem dan de volgende documenten mee:

• Overlijdensattest dat de dokter opstelde.
• Identiteitskaart van de overledene.
• Je identiteitskaart.
• Trouwboekje van de overledene.
• Rijbewijs van de overledene.
• Eventueel een laatste wilsbeschikking van de overledene.

Er wordt dan een overlijdensakte opgesteld. Dat geldt als het officiële bewijsstuk van het overlijden.

5.    Regel de uitvaart
Om de begrafenis of crematie te regelen, kan je terecht bij de begrafenisondernemer. Had de overledene een uitvaartverzekering? Bezorg dan het overlijdensattest aan de verzekeringsmaatschappij. Die zal het nodige doen om het kapitaal voor de uitvaart vrij te maken.

6.    Breng de andere instanties op de hoogte
Denk onder meer aan: 

• Bank en verzekeringsmaatschappij.
• Ziekenfonds.
• Werkgever of boekhouder als het om een zelfstandige gaat.
• Pensioendienst.
• Kinderbijslagfonds.
• Huiseigenaar.
• Watermaatschappij, leverancier van gas en elektriciteit…
• Directie voor Inschrijving van Voertuigen (DIV).
• Abonnementen op kranten, tijdschriften enz.

7.    Vergeet de digitale identiteiten niet
Heeft de overledene een Facebook-profiel? Dan kan je Facebook contacteren om het profiel een herdenkingsstatus te geven of de account laten verwijderen. Als de overledene je vooraf als contactpersoon aanduidde voor de herdenkingsstatus van haar/zijn Facebook-account, kan je die account beheren. Ook voor Google, Twitter, Instagram, Pinterest en LinkedIn bestaan zo’n procedures.

8.    Belangrijk om te weten

• De bank zal de rekeningen van de overledene en van de partner tijdelijk blokkeren tot duidelijk is wie de officiële erfgenamen zijn. Voor de deblokkering heb je één van deze twee documenten nodig:
  • Attest van erfopvolging: de ontvanger van je registratiekantoor kan zo’n attest afleveren. Het duurt zo’n vier weken voor je het attest ontvangt.
  • Akte van erfopvolging: als er een testament, huwelijkscontract of onbekwame minderjarigen zijn, heb je een notaris nodig. Zij of hij zal dan de nodige opzoekingen doen. Het duurt zo’n vijftien dagen voor de akte wordt afgeleverd. 
• De bank kan tot 5.000 euro deblokkeren voor dringende uitgaven van de langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend).
• Je hebt bij een overlijden in België vier maanden voor de aangifte van nalatenschap. Dat kan je zelf doen of laten doen door een notaris. Als er een testament, huwelijkscontract of onbekwame minderjarigen zijn, heb je altijd een notaris nodig.
• Je moet als erfgenaam de aangifte van de personenbelasting voor de overledene indienen.

Download de volledige checklist