Hoe kunnen partners elkaar beschermen bij overlijden?

Je staat er misschien niet bij stil, maar voor het erfrecht word je anders behandeld als je getrouwd bent of samen woont. We zetten de belangrijkste verschillen op een rij.

1. Als je feitelijk samenwoont (zonder schriftelijke verklaring bij de burgerlijke stand), ben je geen wettelijk erfgenaam. Zelfs als je samen een huis of appartement gekocht hebt, ben je niet beschermd. Er zijn een aantal mogelijkheden om dat op te vangen:
   • Je kan een testament opstellen. Let op: als er kinderen zijn, dan hebben die recht op een wettelijke reserve.
   • Je kan een tontineclausule tekenen als je de woning koopt. De langstlevende kan dan de woning in volle eigendom of in vruchtgebruik krijgen.
   • Je kan een schenking doen. Weet dat ook dan de reservataire erfgenamen voorrang hebben.
   • Je kan beslissen om toch te trouwen.
2. Als je wettelijk samenwoont, ben je wettelijk erfgenaam maar het erfrecht is wel beperkt. Als je elkaar meer wilt laten erven dan het vruchtgebruik op de gezinswoning en de inboedel, dan is een schenking of testament de oplossing.
3. Als je gehuwd bent, dan erf je het vruchtgebruik op de hele nalatenschap. Om aan successieplanning te doen, kan je een huwelijkscontract en eventueel bijkomende clausules laten opstellen. Een huwelijkscontract kan trouwens altijd aangepast worden als je persoonlijke situatie verandert. 

Vraag advies aan een notaris voor meer details. Erfrecht en successieplanning is hele complexe materie. Hulp van een specialist is dan zeker geen overbodige luxe. 

Sinds september 2018 is het erfrecht aangepast:

1. Flexibele erfenissprong: ouders die erven, kunnen nu kiezen welk deel van de erfenis ze houden en welk deel naar hun kinderen gaat. Bovendien is er niet langer een dubbele belasting. Iedereen betaalt belastingen volgens het deel dat hij of zij krijgt.
2. Beperkte reserve: vroeger was het deel dat de overlevende partner kreeg afhankelijk van het aantal kinderen omwille van de reserve. Nu kan je zelf bepalen wat je doet met de helft van je vermogen, het andere deel komt toe aan je kinderen.
3. Indexatie bij schenking: bij verdeling van nalatenschap moet rekening gehouden worden met wat er bij leven al geschonken werd. Vroeger werd er geen indexatie toegepast op de schenking, nu wel.

Opgelet: volgens het Vlaamse regeerakkoord van september 2019 zal het duolegaat aangepast worden. Er zou ook een speciale regeling komen voor schenking aan vrienden.

Een overlijdensverzekering is een interessante manier om voor meer financiële zekerheid te zorgen. Ook een uitvaarverzekering maakt een verschil. Zeker als je weet hoeveel een uitvaart kost. Doe de test met de simulator van de uitvaarkosten.

Heb je een vraag over de uitvaartverzekering of de overlijdensverzekering van DVV? Ga langs bij een DVV-consulent in je buurt. Zij of hij is er voor je, wat er ook gebeurt!