Alles wat je moet weten over thuisbatterijen

Sinds de invoering van de digitale meter zijn thuisbatterijen erg in trek in combinatie met zonnepanelen. Toch is niet iedereen ervoor gewonnen, want thuisbatterijen zijn relatief duur en daardoor niet altijd rendabel. In dit artikel leggen we uit waarop je moet letten om te bepalen of een thuisbatterij een goede oplossing is voor jou. 

Een thuisbatterij is een apparaat dat tijdelijk elektriciteit kan opslaan en later terug afgeven aan het elektriciteitsnet. Je kan het vergelijken met een grote powerbank die rechtstreeks stroom kan leveren aan je elektriciteitsinstallatie. Meestal gebruik je een thuisbatterij in combinatie met zonnepanelen.

Een thuisbatterij wordt aangestuurd door een omvormer. Die bepaalt wanneer de batterij opgeladen wordt en wanneer ze stroom moet afgeven aan het elektriciteitsnet van je woning. In combinatie met zonnepanelen wordt meestal een hybride omvormer gebruikt die zowel de zonnepanelen, als de thuisbatterij aanstuurt.

In de praktijk zal je thuisbatterij opgeladen worden als je zonnepanelen meer elektriciteit opwekken dan je verbruikt. Het teveel wordt dan opgeslagen in de batterij. Is je thuisbatterij al helemaal opgeladen? Dan wordt het teveel aan elektriciteit geïnjecteerd in het elektriciteitsnet. Daar kan je in Vlaanderen en Brussel een injectievergoeding voor krijgen als je een digitale meter hebt.

Als je zonnepanelen minder elektriciteit opwekken dan je verbruikt, of helemaal niks meer (’s avonds en ’s nachts) wordt de elektriciteit van je thuisbatterij gebruikt. Pas als je batterij leeg is, haalt de omvormer stroom van het net. Een thuisbatterij zorgt er dus voor dat je minder ‘dure’ elektriciteit van het net moet halen. 

• Je verhoogt je zelfverbruik.
  Met de komst van de digitale meter is het niet meer zo interessant om veel elektriciteit te injecteren in het netwerk. De vergoeding die je daarvoor krijgt, ligt immers veel lager dan wat je moet betalen om zelf elektriciteit van het net te halen. Daarom gebruik je best zoveel mogelijk zelf de energie die je opwekt met je zonnepanelen. In de praktijk is dat echter lastig omdat je vaak elektriciteit opwekt op een moment dat je ze niet nodig hebt. Met een thuisbatterij sla je die teveel geproduceerde elektriciteit op en kan je ze later gebruiken. Je verhoogt dus je zelfverbruik. 
• Je hoeft minder stroom van het net te halen.
  Doordat je zelfverbruik stijgt met een thuisbatterij hoef je minder elektriciteit van het net te halen. Op die manier verlaag je je elektriciteitsfactuur. Als je nog een terugdraaiende teller hebt, klopt dit niet helemaal omdat de elektriciteit die je in het net injecteert even duur of goedkoper is als de elektriciteit die je eraf haalt. Je teller draait immers even veel terug of vooruit voor elke kilowatt die je injecteert of afneemt.
• Je verlaagt je verbruikspieken.
  In Vlaanderen is sinds 1 januari 2023 het capaciteitstarief in voege. De bedoeling is om iedereen te stimuleren om zijn elektriciteitsverbruik meer te spreiden. Wie tegelijkertijd zijn oven, elektrische kookvuur, frietpot en droogkast gebruikt en ook zijn elektrische wagen oplaadt, creëert een hoge verbruikspiek. Als iedereen dat tegelijkertijd zou doen, raakt het elektriciteitsnetwerk overbelast. Daarom worden hoge verbuikspieken financieel afgestraft: hoe hoger je verbruikspieken hoe hoger je elektriciteitsfactuur. 
  Met een thuisbatterij kan je die pieken verlagen doordat ze een deel van de elektriciteit kan leveren en je dus minder van het net moet halen.

Om te bepalen welke thuisbatterij geschikt is voor jou, moet je rekening houden met verschillende criteria zoals je budget, je verbruik, de beschikbare ruimte in je huis en de levensduur van de batterij. Er bestaan immers verschillende soorten thuisbatterijen, elk met hun voor- en nadelen. In elk geval laat je je best adviseren door een expert.

• Loodzuurbatterij
  Loodzuurbatterijen kennen we allemaal, want het zijn de batterijen die in conventionele wagens worden gebruikt om de wagen te starten. Ze kunnen in principe ook worden ingezet als thuisbatterij, maar hebben enkele belangrijke nadelen: ze zijn groot en zwaar, hebben een minder lange levensduur dan de andere types en kunnen slechts ontladen worden tot 30 à 50% van hun capaciteit.
• Lithium-ionbatterij
  Dit is veruit het populairste model van thuisbatterij vanwege de hoge energiedichtheid, de langere levensduur en de snelle laad-en ontlaadcapaciteit.
• Flowbatterij
  Een flowbatterij gebruikt twee verschillende vloeistoffen, zoals zout en zoet water, om elektriciteit op te slaan en af te geven. Flowbatterijen zijn veiliger, milieuvriendelijker en onderhoudsarmer dan lithium-ion- en loodzuurbatterijen, maar ze zijn log en zwaar en bieden minder goede prestaties tijdens piekstromen.
• Batterij van elektrische wagen
  Sommige elektrische wagens hebben een batterij die ook energie kan afgeven aan je elektrische installatie thuis. Dat noemen ze V2H of vehicle-to-home. Het grote voordeel van dit systeem is de capaciteit van de batterij. Die is immers verschillende malen groter dan die van een klassieke thuisbatterij. Je kan dus veel meer elektriciteit opslaan en terug afgeven. Als je je wagen niet elke dag nodig hebt, zodat hij overdag kan opladen met de opgewekte stroom van je zonnepanelen, is dit een prima alternatief voor een klassieke thuisbatterij. 

Als je zonnepanelen wil en je overweegt ook een thuisbatterij, kan je ze best beide tegelijkertijd laten installeren. Dat bespaart je zeker kosten. Heb je al zonnepanelen en wil je ook een thuisbatterij? Dan loont het misschien om de omvormer van je zonnepanelen te laten vervangen door een hybride omvormer die ook je thuisbatterij kan aansturen. Verzamel in elk geval verschillende offertes en vergelijk ze goed. Op basis daarvan kan je dan een goed doordachte beslissing nemen.

De kost van de installatie van een thuisbatterij hangt onder andere af van de capaciteit, het merk, de gebruikte technologie en de installateur. Ruw geschat kost de installatie tussen de 4.000 en 10.000 euro voor een batterij van 4 tot 10 kWh.

Als je een thuisbatterij laat installeren, moet je dat melden aan Fluvius, ook al krijg je er sinds 31 maart 2023 geen premie meer voor.